آیوتا یک فناوری پیشگامانه است که شیوه ارتباط و تعامل ما با دنیای اطرافمان را متحول می کند. این شبکه غیرمتمرکز به طور خاص برای اینترنت اشیا (IoT) طراحی شده است و دستگاه ها را قادر می سازد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده ها را به روشی امن، کارآمد و مقیاس پذیر مبادله کنند. در این مقدمه و بررسی، به بررسی ویژگی‌ها و مزایای آیوتا می‌پردازیم و پتانسیل‌های آن برای تغییر صنایع و بهبود زندگی روزمره را بررسی میکنیم. از خانه‌ها و شهرهای هوشمند گرفته تا اتوماسیون صنعتی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، آیوتا در حال باز کردن فرصت‌ها و فرصت‌های جدیدی است. درباره این فناوری هیجان انگیز و چگونگی تغییر جهان بیشتر بدانید.
آیوتا (IOTA) چیست ؟
اگر شما علاقه مند به شناخت ارز تقریبا نوظهور و جالب آیوتا هستید و نمیدانید که چیست و چگونه کار میکند، نگران نباشید چون در این مقاله ما به پرسشهای شما در خصوص ارز آیوتا پاسخ خواهیم داد.
اولین پرسش : آیا میدانید آیوتا در واقع بلاک چین ندارد؟
من پاسخ این پرسش را با شرح اصول پایه پروژه و نیز نحوه عملکرد این تکنولوژی با کمک گیری از مثالهایی در دنیای واقعی خواهم داد. پس از آن درباره مراحل فعلی توسعه آیوتا و اینکه پروتکل آن امن است یا نا امن، صحبت خواهیم کرد. با پایان این مقاله، دیگر IOTA برای شما یک غول ناشناخته نخواهد بود و حتی میتوانید مدعی باشید که در این خصوص، اطلاعات بسیاری نیز دارید.
اصول IOTA
پروژه آیوتا در اوخر سال 2015 توسط Sergey Ivancheglo, David Sontesbo, Serguei Popov و Dominik Schiener راه اندازی شد، مقر بنیاد آیوتا که مدیریت آیوتا را عهده دار است در کشور آلمان میباشد. مانند بسیاری دیگر از پروژه های ارزهای رمز نگاری شده (کریپتوکارنسی ها)، آیوتا هم میخواست سیستم پرداختی را ایجاد کند تا بتواند معاملات سریعتر، امن تر، ارزانتر و قابل انعطافتری را پردازش کند.
آیوتا نمیخواهد خودش را تنها به معاملات مالی محدود کند، بلکه اجازه میدهد هر داده ای از سیستمی به سیستمهای دیگر منتقل شود. آیوتا ، رمزنگاری (کریپتوکارنسی) مختص خود را داراست که به آن MIOTA میگویند که ما در این مقاله برای خلاصه گویی از همان نام ارز یعنی آیوتا استفاده میکنیم.
قبل از اینکه آیوتا، خود را بصورت رسمی معرفی کند، سرمایه اولیه خود را با initial coin offering (ICO) : عرضه ارز اولیه، افزایش داد. این پروژه در مجموع بیش از 3000 بیت کوین، جمع کرد که در آن زمان ارزشی برابر $434,000 داشت. از آن زمان، سرمایه آیوتا در بازار به بیش از 14 میلیارد دلار رسیده است! یکی از مفاهیم جالب در پروژه ارزی آیوتا، این است که مانند بیت کوین یا اتریوم از تکنولوژی Blockchain استفاده نمیکند و بجای آن از روشی استفاده میکند که آن را Directed Acyclic Graph میخوانند و آیوتا آنرا تانگل (Tangle) مینامد که معنای آن این است که تمام تکه های داده بهم لینک میشوند مشابه آنچه در تصویر زیر مشاهده میکنید.
در بخش بعدی در مورد اینکه IOTA چگونه تراکنشها را تایید میکند صحبت خواهیم کرد.
استخراج آیوتا: چگونه شبکه، تراکنشها را تایید میکند؟
نکته جالب در مورد تانگل (Tangle) این است که از معدنچیان استفاده نمیکند (بطور مثال هنگامی که تراکنشها در بیت کوین تایید میشوند، اشخاصی که برای انجام محاسبات اضافه تر داوطلب شده اند بخاطر دراختیار گذاشتن منابعشان، پاداشی دریافت میکنند، این اشخاص یا همان معدنچیان در واقع در خود تراکنش دخالتی ندارند و کارشان انجام پردازشهای مربوط به تراکنش دیگران و تایید آنهاست.)
این مکانیسم، Proof-of-Work ه (PoW) نامیده میشود و مساله اینجاست که استفاده از این مکانیسم (PoW) باعث صرف زمان بیشتری برای انجام تراکنشها میشود و علتش این است که استخراج در این مکانیسم مشکل تر و این به معنای نیاز به تجهیزات بیشتر و هزینه مصرف برق بالاتری برای انجام محاسبات خواهد بود که منجر به تراکنشهای گران و آهسته میگردد بطوریکه بلاک چین تنها قادر است حداثر 7 تراکنش را درثانیه تایید کند. در شبکه آیوتا، داستان متفاوت است چرا که هر کس بخواهد از سیستم برای ارسال وجه استفاده کند میبایست با تایید تراکنشهای دیگران در این شبکه مشارکت کند.
در اینجا یک مثال از نحوه کارکرد آن میزنیم:
فرهاد وجهی را برای شیرین ارسال میکند.
در حین انجام عملیات انتقال وجه، فرهاد باید تراکنش دو نفر دیگر را تایید کند. پدرام و پگاه
او با اشتراک گذاری تجهیزات خود برای انجام محاسبات در این کار مشارکت میکند.
هرگاه پدرام و پگاه هم بخواهند وجهی را برای شخصی ارسال کنند باید مثل فرهاد تراکنشهای دو نفر دیگر را انجام و تایید کنند.
ایده آنها این است که در آینده اشخاص بیشتر و بیشتری از سیستم IOTA استفاده خواهند کرد و شبکه روز بروز مقیاس پذیرتر خواهد شد و این به این معنی است که هیچگونه محدودیتی برای تعداد تراکنشهای که شبکه در هر ثانیه قادر به انجام آن است، نخواهد بود و این یعنی همان “مقیاس پذیری بینهایت”.
جالب اینجاست که تیم آیوتا اعلام کرده که این مشارکت کوچک هنوز نوعی PoW است ولی با این حال بسیار کارآمدتر است. حالا شما میدانید تراکنشها چگونه تایید میشوند بخش بعدی به بررسی هزینه های تراکنشها میپردازد.
هزینه تراکنش های ارز آیوتا
یکی دیگر از مزایای Tangle این است که هیچ عملیات استخراجی برای آیوتا وجود ندارد و تراکنشها اساسا رایگان هستند و این بخاطر این است که همه اعضا در این سیستم با تایید تراکنشهای دیگر اعضا در شبکه مشارکت کرده و سهیم هستند و بهمین علت تنها بهایی که لازم است بپردازند، هزینه کمی برای مصرف برق اضافی خواهد بود که این برای استفاده کنندگان ارزهای دیجیتال موضوع جذابی است که از آیوتا، چهره ی یک سیستم پرداخت ایده آل را ارائه میکند.
با حذف هزینه های تراکنش که قبلا هر شخص باید آنرا پرداخت میکرد، پروتکل ارز آیوتا میتواند برای انجام پردازشهای میکروپرداخت ها نیز مورد استفاده قرار گیرد، پرداخت خرد یا همان micropayment نامی است که برای مشخص کردن مقادیر کم مالی استفاده میشود. یکی از صنایعی که بخاطر استفاده از IOTA سود میبرد، توسعه دهندگان لینکهای وابسته اند. یعنی یک نفر یک شرکت یا کاری را در وب سایتی تبلیغ میکند و وقتی یک کاربر روی تبلیغ کلیک میکند، وب سایت مقدار اندکی مبلغ را بعنوان کمیسیون به توسعه دهنده پرداخت میکند. سیستمهای پرداخت های سنتی قادر به انجام چنین کاری نیستند چون هزینه انجام تراکنشهایشان بالا است و برای تراکنشهای کوچک به صرفه نیست، بلاک چین هایی مانند بیت کوین نمیتوانند هزینه های میکروپرداخت ها را پشتیبانی کنند. در اوخر دسامبر 2017 هزینه انجام تراکنش هر بیت کوین به 40 دلار رسید!
سرعت انجام تراکنش آیوتا
از آنجاییکه آیوتا روزهای اولیه زندگی خود را سپری میکند، هنوز زمان تراکنش رسمی ای وجود ندارد و فاکتورهای مختلفی وجود دارد که معین میکند با چه سرعتی به کیف پول شما منتقل شوند که در زیر آنرا توضیح خواهیم داد.
ابتدا اینکه هر شخصی که بخواهد وجهی را ارسال کند میبایست دو تراکنش قبلی خود را تایید کند، این کار باید سریع انجام شود بهمین علت همه چیز بستگی به این دارد که تجهیزات شخص انجام دهنده تراکنش چقدر قدرتمند و سریع باشد، هرچه پازل PoW سریعتر حل شود باعث میشود تراکنش اشخاص سریعتر تایید شود.
دوم اینکه همانطور که قبلا گفتیم هرچه اشخاص بیشتری جذب شبکه ارزی IOTA شوند، امکان انجام تراکنشها نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد و با توجه به اینکه آیوتا هنوز پروژه ای نوپا است، هنوز اشخاض زیادی از آن استفاده نمیکنند.
همانطور که در توییت بالا مشاهده میکنید تیم آیوتا در حال سرعت دهی به پروژه خود بوده و بزودی اخباری رسمی منتشر خواهد کرد. برای اطمینان از کارآمد بودن شبکه، تیم آیوتا چیزی را نصب کرده که آنرا هماهنگ ساز یا “coordinator” میخواند که در واقع یک پروتکل متمرکز است که همان وظایف و عملیات (task) را مانند یک کاربر واقعی انجام میدهد.
زمانی که آیوتا جریان قویتری پیدا کرده و مخاطبان بیشتری جذب کند دیگر نیازی به این بخش نخواهد بود. به همین علت فعلا که آیوتا در مراحل اولیه توسعه خود هست، ممکن است انجام تراکنشها چند دقیقه زمان ببرد یا اگر کار شبکه ای بخوبی انجام نشود ممکن است طولانی تر هم باشد. برای اینکه شبکه ارزی آیوتا بتواند پتانسیل کامل خود را نشان دهد نیاز به کاربران بیشتری برای استفاده از آن دارد. در حال حاضر تیم آیوتا در حال کار روی پروتکلی به نام کانال های فلش “Flash Channels” میباشد که ادعا میکند قادر به تایید بلا درنگ تراکنشها خواهد بود، در صورتیکه آنها به این هدف دست پیدا کنند عملا سریعترین کریپتوکارنسی در جهان خواهند بود.
آیا آیوتا، امن و مطمئن است ؟
گرچه پروژه ارزی IOTA اهداف بزرگ برای آینده در نظر دارد اما واقعیت مهمی که باید آنرا بپذیریم این است که هنوز در مرحله توسعه است. در واقع این شبکه در حال حاضر مسائلی تکنیکال را تجربه کرده است که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت.
پروتکل هماهنگ ساز “coordinator” که قبلا به آن اشاره کرده بودیم بصورت متمرکز کار میکند که بدین معنی است که اگر عملکرد آن به درستی انجام نشود، تمامی شبکه در معرض خطر قرار میگیرد که این موضوع تا الان چندین بار رخ داده است و در یک حالت، سیستم آیوتا برای چند روز غیر قابل استفاده بود. هماهنگ ساز “coordinator” متمرکز برای محافظت شبکه از 34% از حمله ها نصب شده است، و این زمانی است که شخصی آنقدر قدرت محاسباتی زیادی در شبکه بدست میاورد که قادر به ایجاد تغییراتی در آن میشود.
بسیاری از کاربران با پیشنهاد توسعه دهندگان آیوتا، از SEED GENERATOR های آنلاین برای ساخت کیف پول استفاده کردند. اما در این میان برخی از کاربران از سایت های نا امن برای تولید SEED GENERATOR استفاده کرده و دچار مصیبت های زیادی شدند. در پایان حداقل m3.94$ ، طی حمله ای از نوع حمله DDoS روی تمام نودهای (گره) عمومی این شبکه صورت گرفته بود، به سرقت رفت.
سابقا بیت کوین نیز گرفتار حمله مشابهی شده بود، با اینحال هکرها میبایست 51% از قدرت هش را دریافت میکردند که در حال حاضر غیر ممکن است چرا که بلاک چین بیت کوین دارای معدنچیان بسیاری است. با اینحال در آیوتا، اگر هماهنگ ساز “coordinator”، از کار بیافتد یا DOWN شود، شبکه در مخاطره زیادی میافتد. اگرچه هدف IOTA این است که بطور کامل غیرمتمرکز باشد ولی تا زمانی که نتواند بدون هماهنگ ساز متمرکز ، عملیات خود را انجام دهد، این هدف برایش غیر قابل دسترس است.
هنوز نگرانی هایی بابت امکان درگیر شدن شبکه از طریق حمله مجددی هست، این حمله میتواند به این صورت اتفاق بیفتد که هکرها بتوانند توانایی تکرار تراکنش را، بدون اینکه بدانند فرستنده آن کیست، به کنترل خود دربیاورند. در صورتی که موفق شوند قادر به سرقت وجوه از داخل کیف پول شخص قربانی خواهند بود.
خبر بدتر برای پروژه آیوتا، انتشار یک مقاله علمی توسط محققین موسسه فناوری ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology (MIT)) بود که مدعی بود شبکه IOTA دارای کاستی های زیادی در بخش امنیتی اش است. MIT از معتبرترین دانشگاه ها در جهان است و تحقیقاتی که ارائه میدهند، بسیار مورد قبول افراد متخصص در این زمینه میباشد. از آنچه که گفته شد میتوان به این نتیجه رسید که پروژه ارزی IOTA زیاد دور از هدف خود برای ارائه یک محصول با کیفیت و نهایی شده نیست، تا الان، رسما زمانی برای ارائه آن بعنوان یک محصول نهایی شده، اعلام نگردیده است ولی میتوان با چک کردن بلاگ آنها به این آدرس : https://blog.iota.org/ از آخرین اخبار در این زمینه آگاه شد.
اکنون که شما میدانید که پیشرفت تیم آیوتا، تا چه حدی است، در خصوص نحوه استفاده یا سوء استفاده از این ارز صحبت خواهیم کرد.
آیوتا چگونه میتواند مورد استفاده یا سوء استفاده قرار گیرد؟
اگر IOTA بتواند به اهداف خود دست پیدا کند، حتما بعنوان یک مورد عالی در سطح جهانی برای بهره برداری بعنوان مرجع معرفی خواهد شد. اگر پلت فرم آن قادر به انجام فوری پردازشها ، تراکنش های نامحدود و رایگان باشد، آنگاه بعنوان یک سیستم پرداخت جهانی ایده آل میتواند عرض اندام کند. آیوتا ، هم برای اشخاص حقیقی و هم حقوقی براحتی قابل استفاده است و هر دو میتوانند تنها با کلیک روی یک دکمه وجوه را از/به هر نقطه ای از جهان دریافت یا ارسال کنند. قبلا هم گفته بودیم بعلت رایگان بودن تراکنشها، این سیستم برای صنایعی با پرداخت های خرد (micro-payments) نیز بسیار مناسب و کاربردی است.
امید است که IOTA بتواند قادر به انجام پردازشهایی بیش از پردازشهای مربوط به تراکنشهای مالی باشد، آنچه که تیم شان، آنرا اقتصاد ماشین به ماشین “Machine-to-Machine Economy” مینامند. یک مثال برای این موضوع، استفاده آن در صنعت شارژ وسایل نقلیه الکتریکی است.
اخیرا، آیوتا اعلام کرد که در هلند امکاناتی برای شارژ خودروها فراهم کرده که امکان پرداخت خودکار مقدار برق مصرفی را برای اشخاص فراهم میکند. برای این کار، روی خودروهای برقی شهروندان یک “الکرتیک –متر” یا “برق-سنج” اتومات نصب میشود که مقدار برق مصرف شده را بصورت خودکار محاسبه و پس از آن پرداخت را انجام میدهد. این فرآیند را میتوان بر تمام حالت هایی که در آن نیاز به انتقال اطلاعات و داده ها از یک دستگاه به دستگاه دیگری است، نیز اعمال کرد. اساس و پایه فناوری امروزی که نسل اول و دوم بلاک چین هایی مانند بیت کوین و اتریوم از آن بهره میبرند، رمز نگاری یا همان کریپتوکارنسی (cryptograph) است که در حال حاضر هک شدن آن تقریبا غیر ممکن است، تئوری این است که زمانی که ابرکامپیتورهای کوانتومی ساخته شوند، براحتی قادر به حذف بلاک چین ها خواهند بود. برای اطمینان از اینکه IOTA بطور کامل از حملات کوانتومی در آینده در امان خواهد بود، در حال طراحی پروتکلی هستند که در برابر این حملات مقاوم خواهد بود.
ایرادات و مزایای آیوتا
اکنون جمع بندی آنچه که در بالا گفته شد را میاوریم.
ایرادات آیوتا
این محصول هنوز نهایی نشده
زمان اتمام پروژه مشخص نیست
در حال حاضر نیاز دارد تا از یک هماهنگ ساز متمرکز استفاده کند
تا کنون ایرادات و مشکلات فنی زیادی را تجربه کرده است
سازمان های معتبری مانند MIT امنیت آنرا تایید نمیکنند
عدم تولید SEED های جدید برای کاربران در کیف پول رسمی
مزایا آیوتا
تراکنشهای رایگان
مقیاس پذیری نامحدود
توانایی پردازش هر داده و نه صرفا فقط تراکنش های مالی
چشم انداز دستیابی به تراکنشهای فوری و سریع
عدم نیاز به استخراج- هر شخصی در این سیستم به مقاومت کوانتوم کمک میکند
نتیجه گیری
از دیدگاه ما، آیوتا، توانایی و پتانسیل بسیاری در مقیاس جهانی دارد و زمانی که تیم آیوتا بتواند به اهداف خود دست پیدا کند به یقین پروژه درخشانی خواهد بود، در هر صورت، اتمام این پروژه، نتیجه کار را مشخص خواهد کرد. امیدوارم این مقاله به شناخت شما در مورد آیوتا کمک کرده باشد و درک خوبی از عملکرد فناوری آن بدست آورده باشید و با وجود اینکه این پروژه روی کاغذ بنظر ایده آل و فوق العاده می آید ولی تا زمانی که محصول نهایی خود را ارئه نکند، تمام آنچه گفته شد صرفا در حد یک نظریه و تئوری است.
